Historia

Nazwa „Xsawerów” pojawiła się w dokumentach po raz pierwszy w roku 1824. Około roku 1840 przybyli tu tkacze z Austro-Węgier i Czech. To oni wybudowali drewnianą kapliczkę. Należy przypuszczać, że wraz z nią powstał pierwszy budynek szkolny, bowiem taki panował wtedy zwyczaj, że wznosząc kościół stawiano obok niego także budynek szkolny.

Pierwsza szkoła w Ksawerowie była parterowym budynkiem podzielonym na dwie części. W pierwszej znajdowała się jedna sala lekcyjna szatnia i korytarz. W drugiej mieściło się mieszkanie nauczyciela.

Pierwszym nauczycielem był Aleksander Mikołajewski, który był „nauczycielem dyrygującym” w Szkole Elamentarnej w Ksawerowie do 1865 roku. Do szkoły uczęszczało wówczas 84 uczniów. Już wtedy szkoła posiadała własną bibliotekę. Od 1868 roku podstawowym językiem był rosyjski. Liczba dzieci rosła, więc w 1921roku wynajęto drugi budynek. Izby były ciasne i zimne, a lekcje odbywały się na dwie zmiany. W godzinach popołudniowych dzieci uczyły się przy świetle lamp naftowych

Od roku szkolnego 1935/36 w Ksawerowie było 7 oddziałów, do których uczęszczało 285 uczniów. Warunki nauki były bardzo trudne. Ówczesny kierownik szkoły Bronisław Franke i prezes Towarzystwa Budowy Publicznych szkół Powszechnych – Helena Zalewska, rozpoczęli starania o budowę nowej szkoły w Ksawerowie. Wspierało ich całe społeczeństwo gminy.

Dzięki ofiarnej pomocy mieszkańców już w X 1937 roku położono fundamenty pod budowę szkoły, a 14-XI-1937 roku odbyło się uroczyste poświęcenie kamienia węgielnego. W roku 1939 budowa zbliżała się do końca. W sierpniu został wykończony parter, by dzieci mogły rozpocząć naukę od września, a piętro miało być urządzone w trakcie roku szkolnego. Niestety wybuch II wojny światowej pokrzyżował dalsze prace.  W listopadzie 1939 roku do szkoły wtargnęli Niemcy. Odtąd w szkole mogły się uczyć tylko dzieci niemieckie (nur fűr Deutsche).

Historia życia szkoły w Ksawerowie została na pięć lat zamknięta w jej murach. O tym, że Niemcy wykończyli piętro i prowadzili tam zajęcia można było się przekonać dopiero po ich odejściu. Uciekając w wielkim pośpiechu zdążyli zniszczyć większość dokumentów. Zachowało się jedynie kilka przedwojennych ksiąg ocen. W okresie całej wojny, nauczycielka Janina Szer prowadziła tajne nauczanie.

Tuż po wyzwoleniu Łodzi, w lutym 1945 roku znowu rozpoczęły się lekcje w Szkole Powszechnej w Ksawerowie, która liczyła 173 uczniów i 3 nauczycielki. Po czterech latach szkoła stała się siedmioklasowa i zapewniała dzieciom realizację obowiązku szkolnego.

Rok szkolny 1949/50 był ważny w historii szkoły w Ksawerowie ze względu na przybycie nowego dyrektora- Wojciecha Krawczyka, który kierował nią przez ponad 20 lat. Wielu mieszkańców pamięta go do dziś. Dzięki jego działaniom wzrosła renoma szkoły.

W latach pięćdziesiątych , już od klasy pierwszej wprowadzono lekcje kaligrafii. W roku szkolnym 1963/64 po raz pierwszy zorganizowano klasę ósmą. Wtedy to przyjęto projekt jednakowego umundurowania uczniów, udekorowano szkołę, powołano do życia Spółdzielnię Uczniowską, SKO, ZHP, Samorząd Uczniowski i inne. Od 1975 roku organizowano zimowiska szkolne, obozy wędrowne, biwaki, rajdy itp. Zaczęły również działać kolejne organizacje uczniowskie; LOK, LOP, PCK, TPPR, SKS, koła zainteresowań i koła przedmiotowe. Z biegiem lat rodzaje organizacji zmieniały się lecz zawsze działały jednakowo prężnie.